Is het mogelijk bezwaar te maken tegen legeskosten?

Lex silencio positivo

Je wilt bouwen en vraagt daar netjes een vergunning voor aan. Het traject loopt niet volgens het boekje en uiteindelijk moet je het bevoegd gezag er zelfs op wijzen dat sprake is van een “lex silencio positivo”. Dit houdt in, dat een vergunning wordt geacht te zijn verleend bij het uitblijven van een antwoord door het bevoegde bestuursorgaan binnen de gestelde beslistermijn. In gewoon Nederlands zeggen we ook wel dat de vergunning van rechtswege is verleend.

De legesaanslag

Wat wel heel vlot gaat, is de rekening, of legesaanslag die de gemeente of de provincie stuurt voor het behandelen van de vergunningaanvraag. Dat er kosten verbonden zijn aan het beoordelen van de aanvraag van een omgevingsvergunning voor bouwen is terecht. Vaak komt hier een heel team specialisten bij kijken en heeft het bevoegd gezag heel wat uren aan de aanvraag besteed, voordat de bouwvergunning verleend kan worden. Wanneer de vergunning van rechtswege wordt verleend, voelt een hoge legesaanslag niet altijd gerechtvaardigd. Er is immers iets misgegaan bij de beoordeling. Hierdoor is de vergunningverlener niet klaar met de beoordeling op het moment dat de beoordelingstermijn verloopt.

Een veel voorkomend misverstand is dat geen legeskosten geheven mogen worden voor een vergunning die te lang op zich laat wachten. Dit klopt niet, maar het tegenovergestelde is ook niet waar. Soms loont het om bezwaar te maken tegen een legesaanslag.

Met succes bezwaar gemaakt

Afgelopen voorjaar had ik twee klanten die om verschillende reden te maken kregen met vergunningen van rechtswege. Beiden kregen hiervoor een rekening van ruim €10.000.-, een aardig bedrag. Ondanks dat ze allebei een brief hadden ontvangen waarin stond dat de aanvraag in behandeling was genomen en er volgens de legesverordening van de provincie de kosten al verschuldigd zijn op het moment dat de aanvraag in behandeling wordt genomen, heb ik beide bedrijven kunnen helpen bij het kwijtschelden van de legeskosten.

Ik was van mening dat de aanvragen niet in behandeling waren genomen. Er is weinig houvast wil je opkomen tegen onterechte legesheffingen. Ik kon geen jurisprudentie vinden die mijn gelijk aantoonde. Ik vond wel een zaak waarin werd aangetoond waarom bouwleges wel terecht waren. De gebruikte argumenten in deze zaak gingen niet op voor mijn klanten, waardoor wij succesvol bezwaar en beroep tegen de legesaanslag hebben kunnen maken.

Voorbeeld 1
Het eerste geval ging over een te bouwen kantoor. Mijn opdrachtgever had de bouwaanvraag ingediend bij de gemeente, die de aanvraag ook had behandeld. Er was om aanvullende stukken gevraagd, welke waren aangeleverd. Echter in week zeven kwam de gemeente erachter dat niet zij, maar de provincie bevoegd gezag was. Dit betekent dat de gemeente de aanvraag niet mocht/kon behandelen. De aanvraag werd doorgestuurd. De provincie stuurde meteen een brief naar de aanvrager waarin stond, dat ze de aanvraag hebben ontvangen en dat deze in behandeling is genomen. Ze hadden wel verzuimd een verlengingsbesluit te nemen, waarmee ze nog zes weken de tijd hadden kunnen krijgen om de aanvraag te beoordelen. Door niet te verlengen verliep de termijn van acht weken die het bevoegd gezag aan een aanvraag mag besteden al na één week. Op het moment dat de provincie begon met het beoordelen van de aanvraag was deze al van rechtswege verleend. Ook de provincie stelde een brief op met nog aan te leveren gegevens, maar het bleek dat dit verzoek buiten de behandelingstermijn viel.

Twee instanties hebben de aanvraag beoordeeld en behoorlijk wat tijd aan besteed, maar de ene was niet bevoegd en de tweede te laat. In dit geval moest de rechter er aan te pas komen voordat mijn opdrachtgever zijn geld terugkreeg. De rechter gaf mijn klant gelijk en heeft al onze argumenten gebruikt bij de uitspraak.

Voorbeeld 2
In het andere geval was de aanvraag door ons opgesteld en naar het juiste bevoegd gezag gestuurd. Het betrof een fase 2 aanvraag in combinatie met een aanvraag om een omgevingsvergunning voor een milieuactiviteit.

Misschien dat de vergunningverlener het een moeilijke aanvraag vond en het daarom voor zich uit had geschoven, of misschien had hij het gewoon te druk. Op de dag voordat de vergunning van rechtswege verleend zou worden, stuurde hij een berichtje dat de aanvraag niet compleet is en dat een nadere toelichting hierop volgt. De dag erna werd de aanvraagtermijn met zes weken verlengd. Enkele dagen later volgde ook het verzoek om meer gegevens over de brandveiligheid te verstrekken (gegevens die overigens al in fase 1 verstrekt waren).

Was de eerste brief waarin stond dat de aanvraag niet volledig was voldoende om de behandeltermijn op te schorten, zoals een verzoek tot aanvulling doet? In mijn ogen niet en daarmee was het verlengingsbesluit te laat genomen. Door geen uitleg te geven waarom de aanvraag niet voldoende was, werd dit niet gezien als een verzoek tot aanvulling. De provincie kon hiermee ook niet aannemelijk maken dat ze de aanvraag binnen de behandeltermijn inhoudelijk hadden beoordeeld. Ook in dit geval konden wij dus aantonen dat de legeskosten onterecht waren.

Heeft u onterecht leges betaald?

Heeft u ook iets soortgelijks meegemaakt en vraagt u zich af of het ook in uw geval mogelijk is om bezwaar te maken tegen de legeskosten? Niet alleen een vergunning van rechtswege, maar ook bijvoorbeeld een verouderd bestemmingsplan kan aanleiding zijn om bewaar te maken tegen de bouwleges.

U kunt tot zes weken nadat u het besluit ontvangt dat u legeskosten verschuldigd bent hiertegen bezwaar maken. Ik help u graag met het beoordelen of dit zinvol is en bij het opstellen van een bezwaarschrift. Neem contact met ons op.