Onlangs is HVC begonnen met het op kleine schaal afvangen van CO2 uit de rookgassen van haar bio-energiecentrale in Alkmaar voor toepassing in de glastuinbouw. Als huisadviseur stond Kuiper & Burger het afval- en energiebedrijf bij tijdens het vergunningstraject voor de pilot-plant.
“Het afvangen van CO2 uit rookgassen is nieuw voor ons, dan is een goede adviseur heel belangrijk.”
HVC wil een bijdrage leveren aan een duurzamere glastuinbouw en ondertekende daarom in 2014 de Green Deal CO2-voorziening Glastuinbouw Noord-Holland. Het publieke afval- en energiebedrijf vangt CO2 af, zodat het gebruikt kan worden door glastuinders die zo minder gas hoeven te verstoken. Omdat deze techniek relatief nieuw is en er nog de nodige haken en ogen aan zitten, nam HVC onlangs eerst een pilot-installatie in gebruik.
Afvangen
“In Nederland komt bij de verbranding van afval jaarlijks 8 Mton CO2 vrij”, vertelt manager business-ontwikkeling Jan-Peter Born van HVC. “HVC, maar ook andere afvalbedrijven zoals AVR en AEB, onderzoeken of zij dit broeikasgas niet kunnen afvangen om het bruikbaar te maken voor glastuinders. Als een glastuinder de hoeveelheid CO2 in zijn kas verdubbelt, kan een tomaat tot 30 procent harder groeien. Hiervoor verbranden tuinders nu echter nog gas. In de zomer zetten ze hiervoor een gasmotor aan. De warmte koelen ze weg. Eigenlijk is het ongelooflijk dat dit anno 2019 nog gebeurt.” De rookgassen van de bio-energiecentrale van HVC bestaan voor 12 procent uit CO2. Met de nieuwe demo-installatie wordt dit broeikasgas geïsoleerd, zodat er een 100 procent concentratie CO2-gas ontstaat. “Met een oplosmiddel wassen we als het ware het gas uit de rookgassen”, vertelt Born. “We produceren ongeveer een halve ton per uur. In een jaar komt dat neer op 4.000 ton CO2. Omdat we geen pijpleiding hebben naar kassen, maken we het gas vloeibaar om het transporteerbaar te maken. Met een vervloeier kunnen we het vervolgens in de kas van een tuinder brengen.”
Milieuvergunning
Om het afvangen van CO2 vergund te krijgen, deed Born een beroep op Kuiper & Burger. “Het bureau is zo’n beetje onze huisleverancier bij dit soort processen”, legt Born uit. “Ze kennen onze mensen en zijn op de hoogte van onze installaties en andere vergunningen. Dat helpt enorm in het proces. Aan het begin van het traject komen ze met een uitgebreid spreadsheet waarin ze heel gestructureerd een hele berg informatie uitvragen. Als je dat doorloopt, denk je wel: waar is dit allemaal voor nodig? Maar uiteindelijk winnen ze zo enorm veel tijd. Als er nog aanvullende informatie nodig is terwijl de vergunningaanvraag al loopt, loopt het vergunningstraject namelijk makkelijk uit.” De aanvraag voor de milieuvergunning verliep niet geheel zonder slag of stoot. “Om de nieuwe activiteit snel vergund te krijgen, hadden we ingezet op een milieuneutrale aanvraag”, vertelt Born. “De Omgevingsdienst ging daar echter niet mee akkoord. Voor de opslag van het afgevangen CO2 gebruiken we namelijk een cryogene tank. Dat is een nieuwe activiteit voor HVC en dat betekent dat je een uitgebreide procedure moet doorlopen. We hebben daar een tijd over gesteggeld. Op aanraden van Kuiper & Burger hebben we er uiteindelijk voor gekozen om de aanvraag op te splitsen in twee delen. Zo konden we alvast gaan bouwen aan de afvanginstallatie die wel eenvoudig werd vergund. Doordat Kuiper & Burger op enige afstand stonden, konden ze een verstandigere beslissing nemen. Op zo’n moment hebben ze meer feeling met wat objectief rechtvaardig is dan HVC.
Opschalen
Inmiddels zijn de afvanginstallatie en vervloeiingsinstallatie operationeel. Toch spreekt Born nog van een spannende tijd. “We weten dat er bij ons afvangproces oplosmiddel verdampt en dat vindt zijn weg naar buiten met de rookgassen”, legt de manager van HVC uit. “Wat daarvan het effect is, weten we nog niet precies. Het kan zijn dat het gebruik van ons middel schadelijk is voor het milieu. Daarom hebben we aan onderzoeksinstituut ECN gevraagd een meetprogramma uit te voeren om te kijken wat er precies verdampt. Dit was ook een onderdeel van onze vergunningsaanvraag. Daar is dit project ook een pilot voor. Verder is HVC van mening dat het CO2 dat wij afvangen na ons proces volgens de wet geen afvalstof meer is. Het bevoegd gezag hebben we hiervan op de hoogte gesteld. Als ze dit niet met ons eens zijn, horen we graag hun argumenten. In dat geval is er mogelijk wel een probleem, want dan kunnen we het CO2 niet zomaar aan een tuinder leveren.” Blijkt de pilot-installatie een succes, dan wil HVC de CO2-afvang snel opschalen. Born: “Het uiteindelijke doel is om 125.000 ton CO2 per jaar af te vangen. De voorbereidingen voor een nieuwe vergunning staan hiervoor al in de steigers. Na de zomer willen we met Kuiper & Burger een aanvraag indienen. De mer-mededelingsnotitie voor de grotere installatie is onlangs al ingediend.”