Al wordt de vijfde landingsbaan niet langer dan 3800 meter plus nog eens 4000 meter extra rijbaan, het project doet qua bestuurlijke complexiteit niet onder voor een HSL- of Betuwelijn. Het is een project met rond de 400 vergunning plichtige activiteiten. Bij eerste beoordeling een onontwarbare knoop. Want de vergunningen hebben stuk voor stuk een beroepsmogelijkheid en hangen onderling bijna allemaal op een ingewikkelde manier met elkaar samen.

Binnen de projectgroep heeft Kuiper & Burger van begin af aan helderheid in dit mega-vergunningentraject gebracht: alle aanvragen worden door hen voorbereid en afgehandeld. Na ongeveer twee jaar werken kunnen we concluderen dat deze aanpak uitstekend werkt!” Aldus Eric Linschoten, Projectmanager vijfde baan van de Luchthaven Schiphol.

Onderdeel projectteam

“Binnen het projectteam is een speciale coördinator vergunningen aangesteld die alle aanvragen voorbereidt, indient en monitort. Die coördinator is bij dit project een specialist van Kuiper & Burger die zich 3 dagen per week voor de volle 100% met deze zaken bezighoudt. Deze coördinator vergunningen is lid van het projectteam en betrokken bij alle relevante overlegsituaties. Twee jaar geleden begon Petra Nijmeijer met dit werk. Sinds enige maanden heeft Jeanine Mocking de fakkel, in verband met de zwangerschap van Petra, met succes overgenomen. Beiden hebben enorm veel tijd gestoken in, en aandacht geschonken aan het opbouwen van goede relaties met de vergunningverlenende instanties. En dat rendeert. Daarbij werken ze altijd nauw samen met de diverse projectleiders die de benodigde technische informatie aanleveren en de accounthouders van Schiphol die al jaren investeren in goede contacten met de vergunningverleners. Als onafhankelijk specialist die minstens zo veel weet als de vergunningverlener zelf, blijken Petra en Jeanine gewaardeerde overlegpartners waarmee men graag zaken doet.
Daarnaast zijn ze beiden niet alleen qua vergunningen van alle markten thuis, ook in technisch opzicht hebben ze een uitstekend inzicht. Een belangrijk pluspunt.”

Clustering aanvragen

“Voor de beheersbaarheid van de vergunningaanvragen zijn deze door Kuiper & Burger geclusterd in 10 logische groepen. De eerste zes clusters zijn inmiddels in behandeling. Voor ieder van deze clusters geldt een maximale doorlooptijd van 44 weken dankzij speciale vijfde baanwetgeving. Als nadeel heeft dit dat ook de kleine aanvragen, zoals een uitrijvergunning, met de desbetreffende cluster moet worden meegenomen en eenzelfde doorlooptijd krijgt. Dit vraagt dat er heel ver vooruit gedacht moet worden. Dat blijkt tot nu toe goed te lukken. In 2003 moet de baan operationeel zijn, maar politieke traagheid heeft ons op dit moment al op een half jaar achterstand gezet. Daarbij moet de grondverwerving van het terrein worden geregeld, moeten verschillende bestemmingsplannen worden aangepast, technische voorbereidingen worden afgerond (zoals de proeven met een nieuwe consolidatiemethode voor de drassige ondergrond) en zal er Europese aanbesteding moeten plaatsvinden. In dit complexe web van factoren kun je niet zonder specialisten als bijvoorbeeld Kuiper & Burger. Nadat alle vergunningaanvragen de deur uit zijn, zal Kuiper & Burger actief blijven voor de monitoring van de aanvragen en het opstellen van aanvullende aanvragen.”

Onlangs is HVC begonnen met het op kleine schaal afvangen van CO₂ uit de rookgassen van haar bio-energiecentrale in Alkmaar voor toepassing in de glastuinbouw. Als huisadviseur stond Kuiper & Burger het afval- en energiebedrijf bij tijdens het vergunningstraject voor de pilot-plant.

“Het afvangen van CO₂ uit rookgassen is nieuw voor ons, dan is een goede adviseur heel belangrijk.”

HVC wil een bijdrage leveren aan een duurzamere glastuinbouw en ondertekende daarom in 2014 de Green Deal CO₂-voorziening Glastuinbouw Noord-Holland. Het publieke afval- en energiebedrijf vangt CO₂ af, zodat het gebruikt kan worden door glastuinders die zo minder gas hoeven te verstoken. Omdat deze techniek relatief nieuw is en er nog de nodige haken en ogen aan zitten, nam HVC onlangs eerst een pilot-installatie in gebruik.

Afvangen

“In Nederland komt bij de verbranding van afval jaarlijks 8 Mton CO₂ vrij”, vertelt manager business-ontwikkeling Jan-Peter Born van HVC. “HVC, maar ook andere afvalbedrijven zoals AVR en AEB, onderzoeken of zij dit broeikasgas niet kunnen afvangen om het bruikbaar te maken voor glastuinders. Als een glastuinder de hoeveelheid CO₂ in zijn kas verdubbelt, kan een tomaat tot 30 procent harder groeien. Hiervoor verbranden tuinders nu echter nog gas. In de zomer zetten ze hiervoor een gasmotor aan. De warmte koelen ze weg. Eigenlijk is het ongelooflijk dat dit anno 2019 nog gebeurt.” De rookgassen van de bio-energiecentrale van HVC bestaan voor 12 procent uit CO₂. Met de nieuwe demo-installatie wordt dit broeikasgas geïsoleerd, zodat er een 100 procent concentratie CO₂-gas ontstaat. “Met een oplosmiddel wassen we als het ware het gas uit de rookgassen”, vertelt Born. “We produceren ongeveer een halve ton per uur. In een jaar komt dat neer op 4.000 ton CO₂. Omdat we geen pijpleiding hebben naar kassen, maken we het gas vloeibaar om het transporteerbaar te maken. Met een vervloeier kunnen we het vervolgens in de kas van een tuinder brengen.”

Milieuvergunning

Om het afvangen van CO₂ vergund te krijgen, deed Born een beroep op Kuiper & Burger. “Het bureau is zo’n beetje onze huisleverancier bij dit soort processen”, legt Born uit. “Ze kennen onze mensen en zijn op de hoogte van onze installaties en andere vergunningen. Dat helpt enorm in het proces. Aan het begin van het traject komen ze met een uitgebreid spreadsheet waarin ze heel gestructureerd een hele berg informatie uitvragen. Als je dat doorloopt, denk je wel: waar is dit allemaal voor nodig? Maar uiteindelijk winnen ze zo enorm veel tijd. Als er nog aanvullende informatie nodig is terwijl de vergunningaanvraag al loopt, loopt het vergunningstraject namelijk makkelijk uit.” De aanvraag voor de milieuvergunning verliep niet geheel zonder slag of stoot. “Om de nieuwe activiteit snel vergund te krijgen, hadden we ingezet op een milieuneutrale aanvraag”, vertelt Born. “De Omgevingsdienst ging daar echter niet mee akkoord. Voor de opslag van het afgevangen CO₂ gebruiken we namelijk een cryogene tank. Dat is een nieuwe activiteit voor HVC en dat betekent dat je een uitgebreide procedure moet doorlopen. We hebben daar een tijd over gesteggeld. Op aanraden van Kuiper & Burger hebben we er uiteindelijk voor gekozen om de aanvraag op te splitsen in twee delen. Zo konden we alvast gaan bouwen aan de afvanginstallatie die wel eenvoudig werd vergund. Doordat Kuiper & Burger op enige afstand stonden, konden ze een verstandigere beslissing nemen. Op zo’n moment hebben ze meer feeling met wat objectief rechtvaardig is dan HVC.

Opschalen

Inmiddels zijn de afvanginstallatie en vervloeiingsinstallatie operationeel. Toch spreekt Born nog van een spannende tijd. “We weten dat er bij ons afvangproces oplosmiddel verdampt en dat vindt zijn weg naar buiten met de rookgassen”, legt de manager van HVC uit. “Wat daarvan het effect is, weten we nog niet precies. Het kan zijn dat het gebruik van ons middel schadelijk is voor het milieu. Daarom hebben we aan onderzoeksinstituut ECN gevraagd een meetprogramma uit te voeren om te kijken wat er precies verdampt. Dit was ook een onderdeel van onze vergunningsaanvraag. Daar is dit project ook een pilot voor. Verder is HVC van mening dat het CO₂ dat wij afvangen na ons proces volgens de wet geen afvalstof meer is. Het bevoegd gezag hebben we hiervan op de hoogte gesteld. Als ze dit niet met ons eens zijn, horen we graag hun argumenten. In dat geval is er mogelijk wel een probleem, want dan kunnen we het CO₂ niet zomaar aan een tuinder leveren.”   Blijkt de pilot-installatie een succes, dan wil HVC de CO₂-afvang snel opschalen. Born: “Het uiteindelijke doel is om 125.000 ton CO₂ per jaar af te vangen. De voorbereidingen voor een nieuwe vergunning staan hiervoor al in de steigers. Na de zomer willen we met Kuiper & Burger een aanvraag indienen. De mer-mededelingsnotitie voor de grotere installatie is onlangs al ingediend.”